Do Stref Czystego Transportu – tylko z naklejką

Minister Klimatu i Środowiska podpisał z końcem marca br. rozporządzenie w sprawie wzoru naklejek uprawniających do wjazdu samochodów w Strefy Czystego Transportu (SCT). Niepozorna, ośmiokątna nalepka, wklejana w lewy dolny róg przedniej szyby samochodu, będzie zawierać informacje o roku produkcji pojazdu, rodzaju paliwa, nazwę gminy, która wydała naklejkę oraz numer rejestracyjny samochodu. Rodzaj paliwa, jakim zasilany jest pojazd będzie oznaczany na naklejce literami: P- benzyna, D – olej napędowy, M – mieszanka paliwo-olej, LPG – gaz propan-butan, CNG – gaz ziemny, H-wodór oraz EE – pojazd zasilany energią elektryczną. Naklejki na określonym przez Ministerstwo wzorze będą wydawane w urzędach miast i gmin właściwych dla miejsca zamieszkania kierowców lub siedzib właścicieli pojazdów (np. firm wynajmu). O ich koszcie zadecyduje urząd, ale nie może ona kosztować więcej niż pięć złotych.

Do planowanych Stref Czystego Transportu bez żadnych ograniczeń wjadą samochody z napędami alternatywnymi, czyli elektryczne, zasilane gazem ziemnym lub z wodorowymi ogniwami paliwowymi. Miasta i gminy zainteresowane wprowadzeniem SCT mają swobodę w ustalaniu zasad wjazdu do Stref Czystego Transportu dla samochodów spalinowych. Z pewnością uzależnią one możliwość wjazdu do stref od norm emisji spalin, jakie spełniają pojazdy. Prawdopodobnie nie będą mogły do nich wjechać samochody z normami niższymi niż Euro 3 lub Euro 4. W przyszłości poprzeczka ta będzie podnoszona.

Kierowcy poruszający się po obszarze SCT będą musieli posiadać tylko jedną naklejkę. W momencie wyjazdu do innej gminy, z odmiennymi zasadami wjazdu do Stref Czystego Transportu, właśnie na podstawie danych z naklejki służby mogą określić czy dany pojazd spełnia wymogi obowiązujące na terenie danej gminy.

Ograniczeniami wjazdu do Stref Czystego Transportu nie będą objęte pojazdy dostosowane do przewozu osób z niepełnosprawnościami. Włodarze miast i gmin będą mogli wprowadzić warunkową zgodę na wjazd do SCT dla pojazdów niespełniających przyjętych norm. Zgoda ta może być ograniczona czasowo lub wjazd mógłby być możliwy tylko w określonych godzinach. Łączyłoby się to również z dodatkowymi opłatami dla samochodu wjeżdżającego w obszar SCT.

Brak nalepki na samochodzie w obrębie Strefy Czystego Transportu oznacza 500 zł mandatu, zgodnie z art. 96c. Kodeksu wykroczeń. Po publikacji rozporządzenia w Dzienniku Ustaw w dn. 19 kwietnia br. nowe prawo weszło w życie z dniem 4 maja.

Poniżej przykładowy format wymaganej naklejki:

Wprowadzenie Stref Czystego Transportu przewidziała Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Strefy te mają w założeniu promowanie pojazdów niskoemisyjnych w centrach miast, które w szczególności są obciążone wzmożonym ruchem samochodowym. Wykorzystanie pojazdów niskoemisyjnych pozwala obniżyć emisję spalin w tych rejonach, ale też emitowany hałas poprawiając komfort życia w tych obszarach.

W Europie Zachodniej funkcjonuje kilkaset stref z ograniczeniami ruchu dla części pojazdów spalinowych. Pierwsza strefa tego typu w Polsce funkcjonowała przez pewien czas na krakowskim Kazimierzu, ale obecnie nie ma ani jednej. Takie strefy według Ustawy o elektromobilności można było powołać w maksymalnie 37 gminach w Polsce (pow. 100 tysięcy mieszkańców), ale bez ograniczenia liczby stref w obrębie jednego miasta. Po nowelizacji ten zapis został usunięty, co oznacza, że włodarze również mniejszych miejscowości i gmin będą mogli wprowadzić SCT na swoim terenie. Nakaz wprowadzenia Stref Czystego Transportu będzie mógł wydać Główny Inspektor Ochrony Środowiska, w momencie jeśli średnioroczne stężenie poziomu emisji tlenków azotu zostanie w danej gminie przekroczone.

Od stycznia 2023 roku Strefa Czystego Transportu zostanie uruchomiona w Krakowie, który już deklaruje, że w tym obszarze nie będzie można się poruszać pojazdami wyprodukowanymi przed końcem 2000 roku, a więc spełniającymi maksymalnie normę emisji spalin Euro 2. Naturalnie, pojazdy elektryczne nie są objęte żadnymi restrykcjami wjazdu, a więc i te wyprodukowane przed tą datą swobodnie wjadą do centrów miast. W 2023 roku ruszy pilotaż Strefy Czystego Transportu w Warszawie, a pełne wdrożenie jej w życie nastąpi w 2024 roku. Wiele innych miast i gmin również przymierza się do ich wprowadzenia. Według badania PSPA co piąta gmina w Polsce zapowiedziała ustanowienie typu obszarów w najbliższych latach.