Waterstofauto’s: eeuwige belofte of wissel op de toekomst?
Wanneer je waterstofauto hoort, denk je wellicht aan futuristische spitstechnologie. Dat klopt niet helemaal. Het werkingsprincipe van de brandstofcel die hedendaagse waterstofauto’s aandrijft werd in 1838 ontdekt door de Zwitserse wetenschapper Christian Friedrich Schönbein en NASA gebruikt de technologie al sinds de jaren 60 als energiebron voor bemande ruimtevluchten. Maar hoe zit dat nu met de toepassingen op aarde ... en meer bepaald op vier wielen?
Hoe werkt het?
Waterstof wordt in de auto opgeslagen in de waterstoftank. De waterstof gaat van de waterstoftank naar de brandstofcel. Via de brandstofcel gaat waterstof een chemische reactie aan met zuurstof uit de lucht. Hierdoor ontstaat elektriciteit en waterdamp. De gegenereerde elektriciteit wordt gebruikt om de elektromotor aan te drijven. Eigenlijk zijn waterstofauto’s of FCEV (Fuel Cell Electric Vehicles) dus elektrische auto’s die hun eigen elektriciteit maken en als enig restproduct waterdamp hebben. Op ecologisch vlak zit dat dus wel snor. Bovendien hoef je niet pluggen zoals bij batterij-elektrische voertuigen maar kan je waterstof tanken. Dat duurt ongeveer vijf minuten en is vergelijkbaar met LPG-tanken. De autonomie kan ook concurreren met die van hedendaagse benzine- en dieselwagens.
Fiscaal
Fiscaal kunnen FCEV rekenen op dezelfde gunstige regeling als batterij elektrische voertuigen (BEV). Een waterstofauto is een elektrische auto en geniet dus dezelfde fiscale voorwaarden als een BEV. De kosten van volledig elektrische wagens mogen sinds 1 januari 2020 voor 100% afgetrokken worden. Ook de kosten voor waterstof zijn 100% aftrekbaar.
Veelbelovend maar beperkt aanbod
Dat klinkt alvast goed, elektrisch rijden met het gebruiksgemak van een gewone auto met verbrandingsmotor, fiscaal voordelig... Toch is de FCEV op heden geen commercieel succes. Sinds 2013 werden er wereldwijd amper 8000 van verkocht. Het aanbod van FCEV’s op de markt is vandaag dan ook heel beperkt en duur: de Hyundai Nexo (67.768 euro excl. btw) en de Toyota Mirai (66.033 euro excl. btw) zijn in België verkrijgbaar. De meeste andere merken hebben de ontwikkeling on hold gezet en concentreren zich momenteel op BEV (Battery Electric Vehicle), PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicle) en full hybrids.
Een waterstofauto is even veilig als een auto die rijdt op conventionele brandstof. Ook het tanken verloopt veilig en tankstations moeten aan strenge voorwaarden voldoen. De waterstofauto’s die momenteel ontwikkeld zijn, hebben allemaal de volledige ontwikkelingscyclus van de autofabrikanten ondergaan, inclusief crashtests, en zijn goedgekeurd voor gebruik op de weg.
Netwerk: het kan snel gaan als...
En dan is er ook nog het netwerk. Momenteel zijn er slechts twee waterstofstations in België. Eén in Zaventem en een tweede in Halle. Een volgend station wordt gepland in Wilrijk in 2021. Het lijkt vooral een gebrek aan politieke wil, want qua infrastructuur zou het snel kunnen gaan indien er vanuit de overheid actie wordt ondernomen. België heeft namelijk een belangrijke troef: er ligt maar liefst 613 kilometer aan waterstofpijpleidingen, met knooppunten rond de havens van Gent en Antwerpen. De verdere uitrol van waterstofstations zou dus zeker mogelijk moeten zijn.
Bij gebrek aan initiatieven vanuit de overheid hebben een aantal constructeurs en toeleveranciers wel de handen in elkaar geslagen. Toyota, Daimler, Honda, Hyundai en de BMW Group hebben zich samen met andere partijen zoals o.a. Shell en Total, verenigd in de Hydrogen Council. Dit samenwerkingsverband wil de komende jaren flink investeren in technologie en infrastructuur, met de uitbreiding van het aantal tankstations als een van de speerpunten. Men kijkt daarbij ook naar de manier waarop waterstof gewonnen wordt. Want dat kan op een milieuvriendelijk manier (wind- en zonne-energie) als op een minder ecologische manier (bvb uit aardgas).
Wat brengt de toekomst?
De waterstofauto heeft dus veel troeven maar de realiteit is echter dat het vandaag geen rendabele oplossing is. Het beperkte netwerk waterstofstations en onvoldoende aanbod van betaalbare waterstofauto’s staan een commercieel succes voorlopig nog in de weg. Een vicieuze cirkel die enkel doorbroken kan worden door samenwerkingsverbanden van autoconstructeurs enenergieleveranciers. Of met stimuleringsmaatregelen van de overheid, door - net als andere landen - in te zetten op groei van het aantal waterstofstations.
Eens deze obstakels overwonnen, is de waterstofauto met zijn ruimere rijbereik een mooie aanvulling op het huidige aanbod van batterij-elektrische auto’s, een duurzaam alternatief voor de dieselwagen én een oplossing voor gebruikers die niet beschikken over voldoende laadmogelijkheden. Met een mix van waterstofauto’s en batterij-elektrische auto’s zetten we dan weer een stap richting een duurzame automobiliteit.
1930 Zaventem
1930 Zaventem