Αυτοκινητοβιομηχανία: Η πανδημία COVID-19 και η νέα κανονικότητα

Η πανδημία COVID-19 χτύπησε την αυτοκινητοβιομηχανία στη Δυτική Ευρώπη με ταχύτατους ρυθμούς. Oι άδειες κυκλοφορίας του Μαΐου (στοιχεία από την αρχή του έτους έως σήμερα) έχουν μειωθεί κατά 43,5%, το οποίο ισοδυναμεί με περίπου τρία εκατομμύρια λιγότερες άδειες από τις αντίστοιχες της ίδιας περιόδου του προηγούμενου έτους. Από άποψη παραγωγής, το κλείσιμο των εργοστασίων είχε ως αποτέλεσμα να παραχθούν τουλάχιστον δυόμισι εκατομμύρια λιγότερα οχήματα σε σύγκριση με το ίδιο χρονικό διάστημα του 2019. Με τα έσοδά τους να εξανεμίζονται σχεδόν εν μία νυκτί, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων αντιμετώπισαν πρόβλημα ρευστότητας λόγω των υψηλών παγίων εξόδων τους. Για να επιβιώσουν κατά τη διάρκεια της κρίσης, οι Κατασκευαστές οχημάτων (OEM) και οι προμηθευτές τους δανείστηκαν συλλογικά ένα επιπλέον ποσό 155 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα εργοστάσια τώρα είναι μεν ξανά ανοικτά, αλλά στο 50% των δυνατοτήτων τους. Επιπλέον, σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, οι Κατασκευαστές οχημάτων χάνουν περίπου το 12% της αποδοτικότητάς τους, επειδή τα πρωτόκολλα υγιεινής απαιτούν μεγαλύτερους χώρους εργασίας και πιο συχνό καθαρισμό των εργαλείων και του εξοπλισμού.

Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν λόγοι αισιοδοξίας. Ο Απρίλιος φαίνεται να ήταν το ναδίρ της παραγωγής και των πωλήσεων. Από τότε, υπήρξαν κάποια σημάδια βελτίωσης τον Μάιο και ελαφρώς καλύτερα βάσει των πρώτων αποτελεσμάτων για τον Ιούνιο - ειδικά στη Γαλλία, που οι πωλήσεις τελικά αυξήθηκαν κατά 1% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Από άποψη παραγωγής, οι περισσότερες κατασκευαστικές μονάδες λειτουργούν ήδη στο 50% των δυνατοτήτων τους κατά μέσο όρο, γεγονός που έχει παίξει ρόλο στην αντιστάθμιση του ελλείμματος. Επιπλέον, τα επίπεδα των αποθεμάτων είναι ικανοποιητικά, εν μέρει λόγω του όγκου ακύρωσης βραχυχρόνιων μισθώσεων αλλά και της γενικής έλλειψης ζήτησης, οπότε είναι πιθανή η μείωση του ελλείμματος όσον αφορά τις νέες άδειες κυκλοφορίας σε περίπου 25-30% στη Δυτική Ευρώπη έως το τέλος του χρόνου.

Οι σημερινές τιμές μετοχών αντικατοπτρίζουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Κατασκευαστές οχημάτων, οι οποίοι σαφώς πρέπει να εξετάσουν ζητήματα σχετικά με τα έσοδα και τις δαπάνες τους. Οι περισσότεροι Κατασκευαστές οχημάτων αντιμετωπίζουν τον συνδυασμό των υψηλών επιπέδων αποθεμάτων και της συνεχούς αβεβαιότητας για τη ζήτηση κατασκευάζοντας αυτοκίνητα κατά παραγγελία, και πολλοί έχουν περιοριστεί σε ένα σύστημα δύο βαρδιών. Σε ευρύτερη κλίμακα, πραγματοποιείται ενοποίηση της βιομηχανίας εδώ και αρκετά χρόνια. Η τάση θα συνεχιστεί και μετά την πανδημία, με την εμφάνιση νέων συνεργασιών μεταξύ των Κατασκευαστές οχημάτων προς αναζήτηση οικονομιών κλίμακας. Εάν εγκριθεί η συγχώνευση PSA/FCA, για παράδειγμα, η εταιρεία θα κατέχει μερίδιο αγοράς που θα ανέρχεται σε 22-25%. Ομοίως, η συμμαχία μεταξύ VW και Ford αποσκοπεί στο διαμοιρασμό του κόστους έρευνας και ανάπτυξης και πλατφορμών. Επιπλέον, πιθανώς να δούμε ενοποίηση των χαρτοφυλακίων προϊόντων για την εξάλειψη των μοντέλων χαμηλού όγκου παραγωγής και χαμηλού περιθωρίου. Για παράδειγμα, η Renault σκέφτεται σοβαρά να εστιάσει μόνο σε τρία μοντέλα (Scenic, Espace, Talisman), ενώ το ηλεκτρικό τμήμα της Volvo - η Polestar - έχει απλοποιήσει τον αριθμό ρυθμίσεων παραμέτρων του Polestar 2 ώστε να προσφέρονται μόνο 315 παραλλαγές (σε σύγκριση με τις 9 εκατομμύρια παραλλαγές του Jaguar I-PACE).

Ως άμεση απόκριση στην κρίση του COVID-19, οι Κατασκευαστές οχημάτων σταμάτησαν όλες τις επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη, που δεν μπορούσαν να αποδώσουν βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα αποτελέσματα. Οι αριθμοί δείχνουν ότι οι κατασκευαστές οχημάτων θα ξοδέψουν περίπου 17% λιγότερους πόρους στην έρευνα και 13% λιγότερους πόρους στην ανάπτυξη το 2020, ενώ η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και το 2021. Το μεγαλύτερο πλήγμα από τις περικοπές δαπανών θα δεχτούν τα πιο μακροπρόθεσμα έργα, όπως η αυτόνομη οδήγηση και τα στοιχεία υδρογόνου. Για παράδειγμα, η Mercedes Benz έχει παύσει τις εργασίες ανάπτυξης στα στοιχεία υδρογόνου για τα επιβατικά αυτοκίνητα, καθώς δεν τα θεωρεί βιώσιμη λύση βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα.

Ωστόσο, οι επενδύσεις σε ηλεκτρικά οχήματα (EVs) είναι αναπόφευκτες λόγω της ενισχυμένης ώθησης στην ηλεκτροκίνηση ως αποτέλεσμα της αυστηρότερης νομοθεσίας και των στόχων που σχετίζονται με τις εκπομπές CO2. Όλα τα συστήματα μετάδοσης κίνησης για τα ηλεκτρικά οχήματα (BEV, PHEV, EV, HEV) έχουν αυξηθεί τόσο από άποψη όγκου όσο και ποσοστών κατά τη διάρκεια της κρίσης, ενώ οι αγορές εναλλακτικών καυσίμων (για παράδειγμα στην Ιταλία και σε άλλες συγκεκριμένες αγορές), βενζίνης και πετρελαίου, σημείωσαν πτώση. Πράγματι, η πανδημία COVID-19 πιθανώς θα επιταχύνει και θα εντατικοποιήσει τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, καθώς επίσης και θα δώσει το έναυσμα για συνεργασίες Κατασκευαστών Πρωτότυπου Εξοπλισμού, όπως αυτή μεταξύ της VW και της Ford που αναφέρθηκε παραπάνω. Μεγάλο μέρος της τρέχουσας αύξησης των πωλήσεων, είναι αποτέλεσμα της παροχής εθνικών κινήτρων για ηλεκτρικά οχήματα (EV) σε πολλές χώρες. Κάποια από τα κίνητρα μπορούν να σημειώσουν σημαντική διαφορά στο Συνολικό Κόστος Χρήσης (TCO) των ηλεκτρικών οχημάτων και την ελκυστικότητά τους από οικονομική άποψη. Ωστόσο, οι Κατασκευαστές οχημάτων πρέπει να δώσουν μεγάλη προσοχή στην κλίμακα και τη διάρκεια αυτών των κινήτρων, τα οποία είναι αναμφίβολα κρίσιμα για την υιοθέτηση των ηλεκτρικών οχημάτων. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, τον Ιούνιο του 2020 λανσαρίστηκε ένα πρόγραμμα κινήτρων με μέγιστο όριο τα 200.000 οχήματα, και το μισό της συνολικής κατανομής είχε ήδη διατεθεί έως το τέλος του πρώτου μήνα. Οι μελέτες της LeasePlan στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ολλανδία δείχνουν ότι, παρόλο που τα οικονομικά κίνητρα σαφώς ενισχύουν την χρήση ηλεκτρικών οχημάτων, οι πωλήσεις μπορούν πάλι να σημειώσουν πτώση μόλις τα κίνητρα αυτά καταργηθούν.

Οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια του ξεσπάσματος του COVID-19 οδήγησαν στο αποκορύφωμα των διαδικτυακών παραγγελιών και των ψηφιακών συναλλαγών, με αποτέλεσμα αυτή η κατάσταση να αφήσει το στίγμα της στην αυτοκινητοβιομηχανία. Οι Κατασκευαστές οχημάτων εξερευνούν αθόρυβα εδώ και καιρό μεθόδους διαδικτυακών πωλήσεων. Η τάση αυτή εντείνεται, με κύρια παραδείγματα την Tesla και την Polestar. Επιταχύνοντας αυτή τη μετάβαση, η κρίση του COVID-19 έχει μειώσει τα εμπόδια εισόδου στην αυτοκινητοβιομηχανία. Είναι πιθανό, λοιπόν, να δούμε πολλούς νέους Κατασκευαστές οχημάτων (κυρίως από την Κίνα) να εισέρχονται στη βιομηχανία, με τους περισσότερους να δουλεύουν με μοντέλα απευθείας πωλήσεων. Πολλοί από αυτούς τους νεοεισερχόμενους θα έχουν ουσιώδη κυβερνητική υποστήριξη και θα βρίσκονται σε ισχυρή θέση ώστε να παράγουν επαρκή έσοδα και κέρδος για να επιβιώσουν.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η πανδημία του COVID-19 έχει επιταχύνει τις αλλαγές στον χώρο, το οποίο σημαίνει ότι οι Κατασκευαστές οχημάτων πρέπει να δείξουν μια αντίστοιχη επιταχυνόμενη ανταπόκριση. Τα κυβερνητικά κίνητρα μπορούν να παρέχουν κάποια βοήθεια, αλλά πολλά από αυτά έχουν μια ημερομηνία λήξης η οποία μπορεί να επηρεάσει τη διεξαγωγή διαγωνισμών. Ως αποτέλεσμα του κλεισίματος των εργοστασίων και των εγκαταλελειμμένων επενδυτικών σχεδίων, μπορούμε να αναμένουμε μείωση του αριθμού των εργοστασίων και περαιτέρω ενοποιήσεις που θα στοχεύουν στην αποδοτικότητα. Η μείωση στους προϋπολογισμούς για την έρευνα και την ανάπτυξη είναι σχεδόν απίθανο να επηρεάσει την ηλεκτροκίνηση, ωστόσο θα προκαλέσει και άλλες καθυστερήσεις στη μετάβαση σε αυτόνομα οχήματα. Τέλος, θεωρούμε ότι τα διαδικτυακά κανάλια απευθείας πωλήσεων θα μειώσουν τα εμπόδια για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά, με αποτέλεσμα ακόμα μεγαλύτερο ανταγωνισμό και πίεση κόστους για τους παραδοσιακούς Κατασκευαστές οχημάτων.